Hoe ontstaat een ptss?
Na een traumatische gebeurtenis ervaren mensen gevoelens van onmacht, verbijstering, ongeloof, verdriet, woede. Het was voor hen altijd vanzelfsprekend dat ze zich veilig voelden en een gevoel van controle over hun leven hadden. Plotseling is die vanzelfsprekendheid weg. Ze ervaren kwetsbaar en onmachtig te zijn.
De eerste dagen tot weken hebben mensen klachten zoals het zich onwerkelijk voelen en het ervaren van een gevoel van verdoving. De traumatische gebeurtenis wordt herbeleefd door nachtmerries en steeds terugkerende gedachten. Er zijn angstklachten en prikkelbaarheid. Dit is een normale reactie op een abnormale gebeurtenis en wordt een acute stress-stoornis genoemd. Veel mensen verwerken een traumatische gebeurtenis zelf en hun klachten nemen af en verdwijnen grotendeels.
Maar er zijn ook mensen die er niet in slagen de draad van hun leven weer op te pakken. Ze blijven allerlei lichamelijke en psychische klachten houden, die hun functioneren op bijvoorbeeld hun werk, in hun studie of in hun gezin in meer of mindere mate belemmeren. Deze groep van mensen kan een posttraumatische stress-stoornis ontwikkelen.
Of iemand een posttraumatische stressstoornis ontwikkelt, hangt af van verschillende factoren. Allereerst is de ernst en de duur van het trauma van invloed. De mate waarin iemand zich bedreigd of machteloos heeft gevoeld of doodsangst heeft ervaren, is van belang. Een eenmalige gebeurtenis als een overval of een verkeersongeval geeft minder kans op een posttraumatische stressstoornis dan een trauma dat langdurig plaatsvond of vaker gebeurde. Voorbeelden daarvan zijn seksueel misbruik, mishandeling en oorlogservaringen.
Ook de omgeving speelt een grote rol. Iemand die goed opgevangen wordt, over het gebeurde kan praten en steun krijgt van anderen, is beter af dan slachtoffers die dat niet kunnen. Mensen die een positieve levensinstelling hebben en over hun problemen kunnen praten, hebben minder kans op het ontwikkelen van een posttraumatische stressstoornis dan mensen die negatiever in het leven staan en gesloten en verlegen zijn.
